De vrouw die staande bleef

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 233 niet laden

Een vrouw zonder rechten, zoals meestal in die dagen. Een vrouw, bezit van de man, zoals de meesten in die dagen. Een vrouw, misschien op zoek naar wat liefde, wordt hier door de niets ontziende mannenwereld in de kring gesleept. Een geslagen vrouw, vernederd, en speelbal van mannelijke willekeur. Met de nek aangekeken, met de vinger nagewezen. Maar er staat toch 'overspel'. Waarom denken wij daarbij toch steeds aan vrouwelijke verleidingskunsten en zeggen bij onszelf: 'Ze zal er wel toe hebben bijgedragen.' Ik hoor het vaak zeggen als vrouwen iets overkomt. Ze zal wel te ruimhartig met de haar gegeven toerusting zijn omgegaan. In dit geval waarschijnlijk niet, want tegenover mannen waren vrouwen in die dagen praktisch weerloos. En dan de Wet van Mozes waarmee ze komen aandragen. De Wet zegt zulke vrouwen te stenigen. Hoe gemakkelijk wordt die opgevoerd om een mens kapot te maken. Eerst de verwijten dan de stenen. Overigens lees ik, dat de Wet het heeft over een man en een vrouw. Inderdaad zegt de Wet: 'Zij moeten gestenigd worden om hun ontrouw, man én vrouw.' En daarbij lees ik verder allerlei uitzonderingen. Het vonnis moet niet worden uitgevoerd, als de vrouw niet schuldig is; als de vrouw niet om hulp kon roepen; als de vrouw door haar eerste man was weggestuurd; als de vrouw overweldigd is op een eenzame plaats.

Deze wet, zo dunkt mij, is toentertijd geschreven om rechteloze vrouwen tenminste nog enige bescherming te bieden tegenover de mannelijke willekeur. Maar in Jezus' tijd was het blijkbaar al de gewoonte, dat de vrouw alleen de schuld kreeg. En zeg niet te snel dat dat vandaag wel anders is. De kring rondom Jezus, bedoeld tot vreugde, tot rondedans om gerechtigheid - want daartoe riep Hij op -wordt een kring van wetsverkrachting en veroordeling. Daar komt nog bij dat het eigenlijk niet eens gaat om die vrouw. Ze wordt opnieuw gebruikt om Jezus te pakken. Wat zal Hij zeggen: 'Stenigen?' Dan krijgt Hij zijn hele achterban tegen zich, die dat niet van Hem gewend is. Zegt Hij 'onschuldig' dan zondigt Hij tegen de Wet. Een discussie op leven en dood. Geen wonder dat er stilte valt. Dat Jezus voorover buigt en met zijn vinger op de grond schrijft. Dan richt Hij zich op: 'Wie uwer zonder zonde is, hij moet dan maar de eerste steen gooien.' Dat was een gebruik in Israël, als je als rechter iemand veroordeelde, of tegen iemand getuigde. Dan moest je zelf een begin maken met de executie. Een hele goeie regel, want dan Iet je wel op, wat je zei. Zo hebben ze in Amerika wel eens voorgesteld om de rechters, die tot de dood op de elektrische stoel veroordelen, die executie te laten meemaken. Ook hier kunnen ze die uitdaging niet aan. Ze druipen af, ze gaan weg, de oudsten het eerst. Zij die rechters zijn, zij die moeten pleiten voor de armen, die voor zichzelf niet kunnen opkomen, zij hebben veroordeeld maar zien er nu vanaf.
En daarna is Jezus met de vrouw, die staande is gebleven, alleen. Samen in de kring, samen veroordeeld, in hetzelfde schuitje. De een ontkomt aan een rechteloze en onrechtvaardige dood, de ander heeft hem in het vooruitzicht.
'Ik veroordeel u niet, ga heen en zondig niet meer.' Dus toch veroordeling? Zeker niet! Ik denk, dat Jezus het ook tegen zichzelf heeft. 'Ga heen', betekent in de Bijbel altijd zoiets als: 'Ga en neem een zending op je.' Welke zending{ Om uit te treden uit die zondige kringloop.
'Vrouw, Iaat het niet opnieuw met je gebeuren.' Jezus zegt ook tegen zichzelf: stap uit die afschuwelijke, huichelachtige traditie, stap uit dat rollenpatroon, waarin de schuld altijd eenzijdig gelegd wordt bij de zwaksten in de samenleving; eenzijdig gelegd bij de vluchtelingen en vreemdelingen; bij mensen met afwijkend gedrag; bij mensen van een andere mening. Treedt uit die kring van veroordeling, van geweld tegen geweld. Dat wordt gezegd tegen haar en tegen ons. En treedt in de kring van barmhartigheid en verontschuldiging. Want als we die zelf niet hadden ontvangen, waren we allang onder de harde stenen van het leven bezweken.