Iedereen staat in het testament

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 233 niet laden

Je zou aan dit korte stuk vele titels kunnen geven. Je zou kunnen denken aan het einde van het nationalisme, aan privilegies die niet meer geldig zijn. Wij verkiezen onze titel: zoveel verschilt hij trouwens niet van de andere. Dat is trouwens niet het belangrijkste. Het belangrijkste is, dat er onder de mensen nu een nieuwe uni-versele verwantschap mogelijk is en dat elke andere verwantschap tweederangs wordt.

Je moet maar Paulus heten om dat met zo weinig woorden zo snedig te zeggen. Het is in zijn stijl een soort eerste universele verklaring van de rechten van de mens. En als dat te modieus klinkt: het is tenminste een soort universele verklaring van de mogelijkheden van de mens. De mens is meer dan zijn nationaliteit, meer dan de naam op zijn identiteitskaart, meer dan de kleur van het bloed in zijn aderen, meer dan zijn adellijke of ‘gewone' afkomst. Onder de nieuwe zegen is ieder mens gelijk. Geen hoge kerk en geen lage kerk, geen tegenstelling meer tussen bevoorrechten en ontrechten.

Dat mensen in feite verschillen, dat mensen niet allemaal dezelfde talenten hebben, niet dezelfde opvoeding en niet dezelfde geschiedenis, dat is gewoon waar. En het is goed daarmee rekening te houden voor het goed functioneren van onze samenleving, voor een gezonde hiërarchie onder mensen. De vrouw en de man verschillen, de meester en de leerling staan of zitten op een andere plaats in de klas. Dat is goed zo. Dat is gezond. Dat is gezond verstand. We zouden Paulus verkeerd verstaan als we ter wille van een wild gelijkheidsbeginsel mensen en situaties op een hoopje zouden gooien. Het zou een echte chaos, een echte anarchie, dus een echte dictatuur worden. En dat is zeker het verste van Paulus' gedachten.

We zullen hem dus goed dienen te lezen. Het is alsof Paulus zeggen wil: laat alle mensen hun taal, hun nationaliteit, hun erf-goed en hun erf-kwaad, hun verleden en hun sociale stand. Hij voorzag zelfs een plaats voor de slaaf... Maar ondanks dat, boven dat en dwars door dat alles heen, is er nu een nieuw feit. De sociale discussie die van alle tijden is, de rangorde onder mensen die ook van alle tijden is, heeft nu een onderbouw die boven elke discussie staat. De mens staat boven elke discussie. Maar - zo leert de geschiedenis - dit is theoretisch waar maar het is eveneens gevaarlijk omdat het maar theorie is. We zullen het dus scherper moeten stellen: ieder mens staat boven iedere discussie! Zoveel mensen, zoveel scholen en partijen, zoveel ideologieën en zoveel politieke systemen schrijven de mens bovenaan hun programma en dan nog met hoofdletters. En toch...

Daarom is Paulus concreet in zijn betoog. Hij spreekt over de jood en over de heiden, slaaf of de vrije, de man en de vrouw. is niet langer het laatste. Hij leent ons een bril om nog iets anders te zien. De mens is deelgenoot van alles wat leven is, van alles wat God aan mensen geven wil, van alles wat in Zijn plan aan ieder mens beloofd is, wat voor ieder mens gereserveerd is. Mooier kan het niet.

En toch blijkt dit in de praktijk niet vanzelfsprekend. Integendeel zelfs, en dat komt omdat er één woord bijstaat dat niet voor iedereen geldt: je moet voor deze verklaring over de mens namelijk gedoopt zijn... in Christus. En vele mensen zijn niet gedoopt en wensen dat ook niet. Daarom spraken we hoger van een ‘soort' verklaring van de rechten van de mens. Het is de christelijke verklaring van de rechten van de mens!

Daarom zullen we achter al onze affirmaties moeten plaatsen: voor ons is dat zo, wij zien dat zo. Voor anderen is dat niet evident, niet geldig en dus ook niet dwingend.

Wij zullen dus in onze kerkelijke toespraken en uitspraken daarop bedacht dienen te zijn; er zijn mensen die ook voor de mens zijn, maar ze vullen dat anders in. Met goed recht. Zij willen door onze woorden niet gebonden worden. Ook met goed recht.

Wij kunnen dus niets méér doen dan onze belijdenis aanbieden als het mooiste wat er is voor ons.

Maar vooral: we zullen altijd moeten leren ernaar te leven. En dat is voor christenen ook niet zo evident.