Onderwijl kiemt het zaad (2009)

Sinds 2006 woont de helft van de mensheid in steden.  Velen van hen kennen niet meer de weg van het zaaien, groeien en oogsten.

De homileet kan zaad meebrengen.  Hij laat zien hoe klein zaad kan zijn.  Hij brengt aarde mee en  vertrouwt het zaad eraan toe.  Het duurt enige tijd eer het zaad kiemt.  Vergeet niet te sproeien en te wieden.  Maak je niet te veel zorgen over de weg van het zaad.  "Het graan slaapt in de aarde" (ZJ 937).

J. Nieuwenhuis, Terwijl de boer slaapt. Opvoeding van kleine gelovigen, Ambo 1973  Wat een geruststellende titel.  De boer kan te vroeg gaan slapen, aleer het werk gedaan is.  Hij kan te lang blijven slapen zodat hij de oogst mist.  Er is veel te zeggen over het zaad.  Kardinaal Danneels sprak er over tijdens de bisschoppensynode oktober 2008.  Bisschop van Looy verwijst naar het wandtapijt van de zaaier, dat hangt in de Gentse kathedraal.  Ere-aalmoezenier Herregodts commentarieert graag zijn schilderijen met het beeld van de zaaier.  Catechisten in de vormselcatechese leren de vormelingen hoopvolle liederen aan als dit van Hanna Lam en Wim ter Burg:

Wil je wel geloven dat het groeien gaat,
klein en ongelooflijk als een mosterdzaad,
dat je had verborgen in de zwarte grond,
en waaruit een grote boom ontstond.

Wil je wel geloven het begin is klein,
maar het zal een wonder boven wonder zijn;
als je het gaat wagen met Gods woord alleen;
dan gebeuren wonderen om je heen.

Jezus gebruikt de kracht van een parabel, weerbarstig als een paradox (Marc Delrue, Kunst en spiritualiteit).  "Weet je waarmee het koninkrijk zich vergelijken laat?" (ZJ 714)  "Over God kunnen we niet eenduidig spreken.  Daarom gaan parabels steeds terug naar de dubbelheid van woorden.  Deze dragen een beeld in zich.  In pragmatische taal versmallen wij onze horizon.  Parabeltaal stoelt niet op onze 'prét-â-porter'-cultuur noch kent ze  een pasklaar antwoord. Kunstenaars zoeken naar woorden, beelden, klanken in diepdruk, naar de taal van het beeld.  Zij weten dat het menselijk bestaan diepere lagen heeft dan de politiek of economie aankan." Evangelieverhalen zijn sterker dan elke kunstexpressie.  "De kerk moet haar Bijbelse boodschap onverkort verhalen.  Die boodschap klinkt niet meer in een gelaïciseerde wereld als zij te zeer tot begrippen wordt herleid.  Deze noties vragen om bewijzen, en dan zitten we vast."

"De kracht van parabels en van kunst ligt in hun poëtische kwaliteiten.  Wat poëzie vermag, vertolkt René Bachelard in een prachtige metafoor.  Hij vergelijkt woorden met huizen.  Woorden hebben gelijkvloers, verdieping en kelder, met een trap verbonden.  Alledaagse betekenissen wonen op het gelijkvloers, tot een babbeltje bereid met elke passant op straat.  Om abstraherende betekenissen te ontmoeten moet je de trap oplopen, want abstracte woorden wonen op de etage.  Naar de kelder van het huis afdalen, vaak afdwalen in lange, donkere gangen van een niet-geijkte etymologie, is de verbeeldingskracht in het woord ontdekken.  Daar vinden de dromen en de poëet onvermoede schatten.  De trappen op en neer lopen, dat is het leven van een dichter.  Steeds hoger stijgen, dieper dalen, dat kan alleen een dichter, een kunstenaar.  Hij verbindt lucht en water, hemel en aarde, onder en boven" (M. Delrue, op. cit. p. 54-55).

Jozef Delmotte (+ 2007) schreef voor alle zaaiers dit prachtig gebed:

Heer,

laat mij als een zaaier

door de velden van het leven gaan.

Ik wil geen onkruid zaaien,

geen ééndagsbloemen,

maar graan dat de diepste honger

van de mensen stilt.

Geef in mijn handen, Heer,

het graan van uw liefde,

en toon mij het veld waarop ik zaaien mag.

Met uw genade zal ik gaan, Heer,

uw liefde zaaien in de smalle voren

van het mensenhart.

Laat mij elk avond huiswaarts keren,

moe, met lege handen misschien,

maar met een rotsvast vertrouwen

dat het kiemen en het rijpen van het graan

in uw handen ligt.

Wil, Heer, mij geven

wat een goede zaaier nodig heeft:

een groot geloof, een rustig hart,

een eindeloos geduld

en veel, zeer veel edelmoedigheid. Amen.