7e zondag in de paastijd A (2005)

Homilie 

Toen we bij de voorbereiding van deze viering bezig waren met de lezingen, viel één woord met name op. Dat kan ook niet anders, want in 11 verzen van dit Evangelie, wordt dat woord zes keer genoemd. Het gaat om heerlijkheid of verheerlijking. ‘Vader, verheerlijk uw Zoon, opdat de Zoon U verheerlijke.' ‘Gij Vader, verheerlijk Mij nu bij Uzelf en geef Mij de heerlijkheid die Ik reeds tevoren bezat.'

We lezen vandaag uit Johannes, hij is de filosoof en de theoloog onder de evangelisten, hij gebruikt soms een ongebruikelijke taal, zodat het enige moeite kost om erachter te komen wat hij bedoelt. Daarom dacht ik, misschien kunt u mij helpen. Wat bedoelt Johannes met heerlijkheid? Kunnen we andere woorden vinden of beschrijvingen voor heerlijkheid. U weet dat het geen kwaad kan om iets in de microfoon te zeggen. We zijn allemaal zoekers, de een met wat meer voorsprong dan de ander, maar elke poging is welkom. .......

We hebben er toch een paar gevonden. En de actualiteit komt ons een beetje te hulp. President Bush bezoekt ons land. Een happening die veel geld kost, vanwege de beveiliging. Het zou minder dan de helft kosten als er niet zoveel boosheid was. Is het een eer dat hij ons land aan doet? Is het een eer voor hem dat hij hier welkom wordt geheten? Wat is dat voor eer die de gestorvenen te beurt valt? Of ook de laatste voetbalwedstrijden. Ze leken echt iets te worden; PSV, AZ. Maar twee keer in de laatste minuten sloeg met slechts een fractie verschil de weegschaal door ten gunste van de tegenstander. Weg eer, weg roem, weg glorie, weg felicitaties en financieel voordeel.

De actualiteit wijst ons ook op moederdag, en ook voor Maria, moeder van God de Zoon en moeder van de Kerk, wilden we het een beetje moederdag laten zijn. Daarvoor zongen we als tussenzang het Wees Gegroet. Wat is de eer die een moeder krijgt, hoe kun je je moeder eren? Wat is de roem van een moeder, hoe breng je haar lof, hoe schat je haar op waarde?

Is bij alle eer of eerbetuiging het sleutelwoord toch niet de liefde? Wat is de eer waard, als er geen liefde aan te pas komt. Toen Jezus Jeruzalem binnenging riepen ze Hosanna, Zoon van David, maar menselijke eer is vluchtig, is wankel en kwetsbaar. Menselijke eer kan omslaan in ‘kruisig Hem'. In menselijke roem en lof en eer ontbreekt al te vaak echte liefde.

Jezus zegt: ‘Ik heb U verheerlijkt, door te doen wat U Mij hebt opgedragen.' Jezus heeft zijn Vader verheerlijkt, gewoon door te doen wat zijn Vader Hem vroeg te doen. Dat is de Blijde Boodschap verkondigen, naar de zwakken en kwetsbaren toe gaan, de waarheid van Gods Woord verkondigen, ook als dat niet wordt gewaardeerd. Jezus heeft zijn vader verheerlijkt door gewoon te doen wat Hij moest doen. Trouw blijven en pal staan, niets terug nemen van Gods waarheid, niets verminderen van zijn vurige radicaliteit, alle ruimte geven aan de heilige Geest, trouw in de tempel en trouw in het gebed, trouw bij de zieken en de armen, trouw aan de Wet van Mozes, maar ook trouw aan Gods bedoeling met die Wet, trouw in de kleine dingen en trouw in het grote, trouw in de liefde en trouw in strengheid als het nodig is, trouw in zijn ijver voor Gods huis en trouw in barmhartigheid voor de zondaars, trouw aan Gods Woord en trouw in vergevende liefde.

Alles wat Jezus doet, heel zijn leven, zijn persoon is een grote lofprijzing aan zijn Vader in de Hemel. Uit de wil van zijn Vader leeft Hij, werkt Hij, sterft Hij en verrijst Hij. Hij wil niets liever dan eer brengen aan zijn Vader in de hemel, Hem prijzen, danken, eren en roemen, heel Jezus' leven is één groot Gloria, eer aan God, zijn woorden lopen over van waardering voor zijn Vader, Hij verheerlijkt Hem omdat Hij .... Zijn hemelse Vader bemint.

Als Jezus ons leert bidden, dan begint Hij niet met danken, vragen, klagen, smeken, mopperen of zuchten. Als Jezus ons leert bidden dan zijn de eerste drie zinnen gericht op de eer voor zijn Vader. Zoals Jezus Zelf alles heeft gedaan wat de Vader vroeg, zo bidden wij dat het ook nu mag zijn: ‘Uw Naam worde geheiligd.' ‘Uw Rijk kome.' ‘Uw wil geschiede.' Pas daarna gaan we vragen: ‘Geef ons vandaag het nodige brood.' ‘Vergeef ons.' ‘Beproef ons niet maar verlos ons.'

Ik denk dat dit punt wel duidelijk is. Maar toch zit daar nog een vraag achter, een gevoeligheid van onze tijd. Wij hebben wat moeite met eer en aanzien, met status en hoogachting, we zeggen: ‘Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg'. ‘Blijf maar met twee benen op de grond staan'. ‘Ga niet naast je schoenen lopen'. Die mentaliteit werd in het verleden zelfs een soort algemene houding. In het leger werd je klein gehouden, als werker of werkster bij een hoge dame of heer, moest je je plaats weten, zelfs in kloosters en kerken liep die mentaliteit door, er werd een religieuze legitimatie aan gegeven want het was goed voor de nederigheid. Het was een verkeerd begrip en verkeerde ongelijkheid.

Misschien dat we juist door dat verleden extra gevoelig zijn en moeite hebben met een woord als heerlijkheid en verheerlijking. Maar hoe kan Jezus er dan zo frank en vrij over spreken, hoe kan Johannes de evangelist juist deze woorden zo nadrukkelijk doorgeven? Omdat het voor hen louter een positieve klank heeft. Je kunt het ook omkeren. Stel dat je God niet prijst, niet eert, niet waardeert of respecteert. Of stel dat je dat met de mensen om je heen ook niet doet. Ook dat kwamen we in het verleden tegen. Ouders die hun kinderen nooit een compliment gaven. Leerkrachten die nooit een pluim op je hoed staken, priesters die alleen de zonden benadrukten, grootouders die alleen vroegen hoe hoog je cijfers op je rapport waren. Wanneer je zo opgroeit, dan wordt heel het leven een moeizame prestatiedrang, op je tenen lopen en nooit dankbaar of tevreden kunnen zijn.

Waardering is nodig, waardering die zijn bron vindt in de liefde. Dat geldt ook voor het geloof. En God kun je altijd prijzen, alhoewel, we leven in een tijd van kritisch geloven. Ik hoorde bij de nieuwsberichten bij het bezoek van Bush over protesten in Amsterdam en in de omgeving van Margraten. Stel nu dat God een bezoek aan Nederland zou brengen. Ik vraag me af of er dan ook geen protestacties zouden komen. ‘God, dit doe je verkeerd!' ‘God, waarom laat je dat toe?' ‘God, je bent toch almachtig!' ‘God, ik zou het beter doen.' Maar dat is niet de houding van Jezus. Als dingen onpeilbaar, onbegrijpelijk en ondraaglijk worden, vraagt Jezus alleen maar: ‘God, waarom verlaat Gij Mij?' Of in de hof van Olijven: ‘Vader, laat die lijdensbeker voorbijgaan!'. Maar meteen daarachter weer: ‘Toch niet mijn wil, maar uw wil moet geschieden!' Het vraagt een mateloze liefde en een grenzeloos vertrouwen om God zo te prijzen, om de Vader zo te verheerlijken. Maar het is goed om in te zien dat we daar soms moeite mee hebben, omdat we nog niet zoveel liefhebben als Jezus. En laten we dan gewoon vragen: Heer versterk mijn liefde. Heer leer mij U vertrouwen. Heer, kom mij te hulp. Dan zal ik U prijzen met hart en ziel. Amen.

 

Voorbede

Bidden wij met hart en ziel tot God,
die ons hoort, die ons kent,
en ons met hart en ziel bemint.

Bidden wij voor allen die geloven, en dieper willen geloven,
die zich inzetten voor het goede,
en Jezus willen volgen als voorbeeld, als helper en leidsman,
dat zij zich geven met hart en ziel,
dat zij zich blijven inzetten voor alles wat God aan ons vraagt.
Laat ons bidden.

Bidden wij voor alle vrouwen die met hart en ziel
echt moeder proberen te zijn,
dat zij zich durven geven
in liefdevolle wijsheid en in een wijze liefde,
dat zij er in slagen hun kinderen bij te brengen,
dat zij zelf de weg van geloof weten te gaan.
Laat ons bidden.

Bidden wij voor allen die zich met hart en ziel inzetten
voor anderen, voor zwakkeren, voor zieken,
dat we hen altijd waarderen en ondersteunen,
dat zij zich gewaardeerd weten en kracht krijgen om door te gaan.
Laat ons bidden.

Bidden wij voor allen die ziek zijn, voor hen die lijden onder eenzaamheid,
voor mensen in minderheidsposities, voor allen die vervolgd worden,
voor kinderen die geen kansen krijgen, dat zij mensen ontmoeten
die met hart en ziel Gods goedheid handen en voeten.
Laat ons bidden.